Consument betaalt meer voor minder keuzevrijheid
De vrije zorgkeuze neemt in Nederland af. Zo zijn het aantal restitutiepolissen is de afgelopen jaren sterk gedaald: in 2024 waren er nog drie. In 2025 verdwijnt de restitutiepolis helemaal.
De premies stijgen, maar de vrije zorgkeuze wordt minder, concludeert zorgvergelijker Overstappen.nl. Het aantal restitutiepolissen nam de afgelopen jaren sterk af: in 2023 hadden verzekerden nog de keuze uit 7 verschillende restitutiepolissen, in 2024 waren dat er 3. In 2025 verdwijnt de restitutiepolis helemaal. Zorgverzekeraars a.s.r., Aevitae en Menzis, veranderen de laatst overgebleven restitutiepolissen in combinatiepolissen. Verzekerden die gebruik willen maken van niet-gecontracteerde zorg krijgen met deze polis niet langer overal een volledige vergoeding. Zij betalen mogelijk meer uit eigen zak.
Restitutiepolis financieel onhoudbaar
Een restitutiepolis biedt verzekerden de vrijheid om zelf hun zorgverlener te kiezen en garandeert volledige vergoeding, ook bij zorgverleners zonder contract. Restitutiepolissen trekken vaak verzekerden aan die veel zorg nodig hebben, hierdoor stegen de kosten afgelopen jaren flink. Zorgverzekeraars zeggen dat deze polissen hierdoor financieel onhoudbaar zijn geworden. Dit betekent dat er sprake is van beperking in de vrije zorgkeuze van verzekerden, die nu beperkt worden tot natura- en combinatiepolissen, waarbij slechts 60 à 85% van de kosten voor niet-gecontracteerde zorg wordt vergoed.
Minder keuzevrijheid en langere wachtlijsten
Volgens critici zal het verdwijnen van de restitutiepolis vooral in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) merkbaar zijn. De keuzevrijheid voor verzekerden kan afnemen en ook worden er langere wachtlijsten verwacht. Het verdwijnen van de restitutiepolis heeft volgens Broekman ook een ander gevolg: ‘Willen verzekerden een volledige vergoeding ontvangen, dan zijn zij aangewezen op specialisten en instellingen die wel een contract hebben met de zorgverzekeraar. Verzekerden worden in sommige situaties gedwongen om te veranderen van zorgverlener. Dat kan lastig zijn als je bijvoorbeeld in een regio woont met een beperkt aantal zorgverleners of als je al jaren naar dezelfde specialist gaat. Deze verzekerden raad ik aan om bij het kiezen van de zorgverzekering van 2025 rekening te houden met de contracteringen van verzekeraars. Wellicht zijn zij bij een andere verzekeraar beter uit.’
